Originalan naučni rad/Original scientific paper
UDC 912.43:[911.3:94(497)”00/03″
DOI 10.7251/HER1923019G
DOWNLOAD .pdf

Mirko Grčić
Univerzitet u Beogradu, Geografski fakultet, Beograd, Srbija

Sažetak: U ovom radu autor je analizirao Kartu Istoka čiji je autor Sveti Jeronim (Eusebii Hieronymi), jedan od crkvenih otaca i najobrazovanijih ljudi svoga doba (IV−V vek). U fokusu pažnje je Balkansko poluostrvo, Crnomorski region, Mala Azija i Bliski istok. Karta je šematski nacrtana, prepoznaju se konture obala, ostrva i poluostrva, rečnih tokova. Nema kartografsku mrežu, istok je na gornjoj strani karte, što je osobina srednjovekovnih monaških karata. Karta obiluje mitološkim biblijskim predstavama. Iz mnoštva toponima
na karti se vidi da je Sveti Jeronim imao dosta dobre geografske predstave, ali mu je prioritet bio biblijski kontekst karte, a ne geografska preciznost. Bio je poreklom sa Balkanskog poluostrva, iz rimske provincije Dalmacije, ali su ga kao teologa i oca crkve više zanimala mesta za antičke i biblijske mitove, mesta vezana za putovanja Svetog Pavla i istorijska mesta širenja ranog hrišćanstva. Ovaj rad kroz tumačenja toponima otkriva sadržinu i kontekst karte, i na taj način daje uputstvo za čitanje i razumevanje karte. Analizirani su toponimi koji se odnose na reljef, ostrva, mora, reke, oblasti i gradove. Tumačenje toponima predstavlja naučni doprinos istorijskoj kartografiji i istorijskoj geografiji Balkanskog poluostrva i Bliskog istoka antičkog doba.
Ključne reči: Sveti Sveti Jeronim, istorijska kartografija, geografija, Balkansko poluostrvo, toponomastika, monaške karte.

GEOGRAPHICAL PERCEPTION OF THE BALKAN PENINSULA ON THE MAP OF EAST BY ST. JEROME

Mirko Grčić
University of Belgrade, Faculty of Geography, Belgrade, Serbia

Abstract: The paper analyzes the Map of East designed by St. Jerome (Eusebii Hieronymi), a Christian priest and confessor and one of the most knowledgeable people of his time (IV-V A.D.). The map focuses on the Balkan Peninsula, the Black Sea region, Asia Minor and Middle East. The schematic outline of the map reveals the contours of shores, islands, peninsulas and river flows. As typical of maps designed by medieval monks, the east is located on the upper side of the map and there is abundance of mythological biblical presentations. A great body of toponyms on the map suggests that St. Jerome had great geographical perception but his priority was the biblical context of the map not geographical accuracy. He originated from the Balkan Peninsula, the Roman province of Dalmatia, but having been a priest and the church leader he was more interested in locations of ancient and biblical myths, places visited by St. Paul and historical sites from where the early Christianity had spread. By interpreting toponyms, the paper analyzes the content and context of the map, and provides instructions for further reading and understanding. The analyzed toponyms refer to relief, islands, seas, rivers, regions and cities. The interpretation of toponyms represents a scientific contribution to historical cartography and historical geography of the ancient Balkan Peninsula and Middle East.
Key words: St. Jerome, historical cartography, geography, the Balkan Peninsula, toponomastics, monk maps.

CITIRAJTE (Cite this article):
Grčić, M. (2019). Geografske predstave o Balkanskom poluostrvu na karti istoka Svetog Jeronima. Herald, 23, 19‒34. doi:10.7251/HER1923019G
Grčić, M. (2019). Geographical Perception of the Balkan Peninsula on the Map of East by St. Jerome. Herald, 23, 19‒34. doi:10.7251/HER1923019G

Autor za korespondenciju: Mirko Grčić, Univerzitet u Beogradu, Geografski fakultet, Studentski trg 3/III, 11000 Beograd, Srbija, E-mail: mirko@gef.bg.ac.rs
Corresponding author: Mirko Grčić, University of Belgrade, Faculty of Geography, Studentski trg 3/III, 11000 Belgrade, Serbia, E-mail: mirko@gef.bg.ac.rs