Originalni naučni rad/Original scientific paper
UDC 551.524(560)
DOI 10.7251/HER2117133S
DOWNLOAD
Serhat Sensoy1, İhsan Çiçek2, Necla Türkoğlu2, Volkan Darende1
1Turkish State Meteorological Service, Ankara, Turkey
2Ankara University, Faculty of Languages, History and Geography
Sažetak: O odnosu NAO indeksa i padavina i srednje temperature u Turskoj su provedene brojne studije (Türkoğlu et. al, 2006, Türkeş and Erlat, 2003). U radu ćemo analizirati upravo ovaj odnos usljed nedovoljnih podataka o uticaju NAO indeksa na broj mraznih dana te na maksimalnu i srednju maksimalnu temperaturu. Parametri telekonekcije u manjoj ili većoj mjeri utiču na globalnu klimu te na njenu diferencijaciju prema regionima. Turska je udaljena od okeana a na klimu u ovoj zemlji više utiče NAO nego ENSO (Sensoy et al, 2011). Rad se bavi mogućim uticajima NAO indeksa (sjeverno-atlantske oscilacije) na broj mraznih dana, te na maksimalnu i srednje maksimalnu temperatur u Turskoj. Korišćeni su podaci sa 41 hidrometeorološke stanice u Turskoj i to vrijednosti za broj mraznih dana, ekstremne maksimalne temperature i srednje maksimalne temperature za vremenski period od 1960. do 2015.godine. Najnoviji podaci NAO indeksa su preuzeti sa NCAR/UCAR Nacionalnog centra za atmosferska istraživanja. Preuzete su samo vrijednosti indeksa veće od ±0.5kako bismo eliminisali neutralnu fazu NAO indeksa. Mraznim danom se smatra onaj dan kada je minimalna dnevna temperatura vazduha ispod 0°C. Pored toga, koeficijenti korelacije su izračunati korišćenjem Pearson formule i za srednje maksimalne i za ekstremne maksimalne temperature, kao i parametri broja mraznih dana uključujući mjesečni nivo i DJFM. Smatra se da je korelacija slaba ako su vrijednosti r između ± 0.10-0.29, za vrijednosti ± 0.30-0.49 ona je umjerena, a za vrijednosti 0.50-1.00 je visoka. Pored toga, ± prikazuje smjer korelacije. Ukoliko je izračunata statistička vrijednost (t) veća od ciljane tabelarne vrijednosti (prema stepenu slobode i nivou značaja), hipoteza se ne može potvrditi te neće biti značajne korelacije. U našem radu, stepen slobode iznosi 56-2 = 54, a izračunati prag je ± 0.27 za α = 0,05 i ± 0.34 za α = 0,01. Prema dobijenim rezultatima, odnos između NAO indeksa i maksimalne temperature je negativan, što zapravo znači da negativan NAO indeks dovodi do povećanja maksimalne temperature. Umjerene/povišene i značajne negativne korelacije su izmjerene u maju, decembru, te DJFM u većini stanica. Postoji slaba pozitivna korelacija početkom i krajem jeseni (septembar i novembar). Uopšteno govoreći, postoji slaba negativna veza između NAO indeksa i srednje maksimalne temperature, mada se u junu i oktobru javljaju umjerene i statistički značajne korelacije budući da su to prelazni mjeseci. Drugim riječima, negativni NAO indeks dovodi do povećanja srednje maksimalne temperature, dok se slaba pozitivna korelacija javlja u avgustu. Odnos između NAO indeksa i broja mraznih dana je uglavnom pozitivan, što znači da će pozitivni NAO indeks povećati broj mraznih dana dok će negativan indeks dovesti do manjeg broja istih. Na većini meteoroloških stanica je zabilježena visoka i statistički značajna pozitivna korelacija kod DJFM osim u Istambulu, Tekirdagu, Čanakaleu i Mersinu. Prema rezultatima, DJFM NAO indeks naročito utiče na klimu u Turskoj usljed atmosferske cirkulacije. Srednja temperatura u Turskoj u porastu je od 1981. godine. Pravac odnosa temperature je negativan dok je pozitivan kada je riječ o broju mrznih dana.
Ključne riječi: Turska, NAO indeks, temperatura, mrazni dani
Serhat Sensoy1, İhsan Çiçek2, Necla Türkoğlu2, Volkan Darende1
1Turkish State Meteorological Service, Ankara, Turkey
2Ankara University, Faculty of Languages, History and Geography
Abstract: More studies have been carried out on relations NAO index with Turkey’s precipitation and mean temperature (Türkoğlu et. al, 2006, Türkeş and Erlat, 2003). Due to luck of study on effect of NAO on number of frost days and maximum and mean maximum temperature, in this study we investigated this relationship. Teleconnection parameters are more or less affecting world climate differentiating by the regions. Turkey is far away from the oceans. Turkey climate is more affected by NAO rather than ENSO (Sensoy et al, 2011). In this study, possible impacts of North Atlantic Oscillation (NAO) Index on number of Frost Days, Maximum Temperature and Mean Maximum Temperature in Turkey have been investigated. Number of frost days, extreme maximum temperature and mean maximum temperature data of forty-one Turkish climate stations have been used from 1960 to 2015. Latest Hurrell North Atlantic Oscillation (NAO) Index (station-based) data have been downloaded from NCAR/UCAR, The National Center for Atmospheric Research. Only greater than ±0.5 NAO Index has been taken in order to eliminate neutral phase of the NAO index. Frost Day (FD0) is the day with daily minimum temperature below 0°C. In relation with NAO index, correlation coefficients have been calculated by using Pearson formula for both mean maximum and extreme maximum temperature and number of frost day parameters including monthly and DJFM. It assumes that if r is in between ± 0.10-0.29 correlation is weak, ± 0.30-0.49 it’s moderate and 0.50-1.00 its high. ± shows the direction of correlation. If calculated Test statistic (t) value, greater than selected table value (according to degree of freedom and significance level) Ho hypotesis will refused, there is significant correlation. In this study degree of freedom is 56-2 = 54 and threshold has been calculated as ± 0.27 for α = 0,05 and ±0.34 for α = 0,01. The result shows that the relation between NAO Index and maximum temperature is negative. It means that negative NAO Index causing an increase in the maximum temperature. Moderate/higher and significant negative correlations has been found in May, December and DJFM in most of the stations. There are weak positive correlation when starting and ending autumn (September and November). Generally there are weak negative relationship between NAO Index and mean maximum temperature. But in June and October there are moderate and statistically significant ue to they are transition months. It means that negative NAO Index causing an increase in the mean maximum temperature. There is weak positive correlation in August. Generally the relation between NAO Index and number of frost days are positive. It means positive NAO index will be increased number of frost day but negative NAO Index will cause a decrease in number of frost days. Most of the stations indicate high and statistically significant positive correlation in DJFM except İstanbul, Tekirdağ, Çanakkale and Mersin. The result shows that especially DJFM NAO Index is more affecting Turkey’s climate due to atmospheric circulation. Turkey mean temperature has increasing trend when NAO has decreasing since 1981. Direction of relationship for temperature is negative while it’s positive in number of frost day.
Key words: Turkey, NAO Index, Temperature, Frost Days
CITIRAJTE (Cite this article):
Sensoy, S., Çiçek, İ., Türkoğlu, N. & Darende, V. (2017). Odnos između NAO indeksa, mraznih dana i ekstremnih i srednjih maksimalnih vrijednosti temperature u Turskoj. Herald, 21, 133−145. doi:10.7251/HER2117133S
Sensoy, S., Çiçek, İ., Türkoğlu, N. & Darende, V. (2017). Relationship between NAO Index, Frost Days, Extreme and Mean Maximum Temperature in Turkey. Herald, 21, 133−145. doi:10.7251/HER2117133S