Pregledni naučni rad/Scientific review paper
UDC 913(497.11)(=163.41)
DOI 10.7251/HER1714001G
DOWNLOAD .pdf
Rajko Gnjato
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, Republika Srpska
Sažetak: Temelje srpskoj geografiji, uključujući i regionalnu, postavio je Jovan Cvijić. Iako pod snažnim uticajem njemačke i francuske geografske škole i glavnih pravaca koje su te škole produkovale i ostavile dubokog traga u njenom razvoju tokom druge polovine devetnaestog i prve polovine dvadesetog vijeka, Cvijić je izgradio sopstveni pravac u geografskoj nauci, koji je našao punog smisla u njegovim monumentalnim djelima posvećenim Balkanskom poluostrvu. U stvari, riječ je o dominantno antropogeografskim studijama regionalnogeografskog karaktera, u kojima se regionalna individualnost dovodi u vezu sa međusobnim uticajem prirodne sredine, čovjeka i istorijskog procesa. Ovakav pristup regionalnoj individualnosti bio je osnov koncepciji srpske regionalne geografije, koju su nastavili brojni Cvijićevi učenici i njihovi nasljednici. Savremena stremljenja u geografskoj nauci, kako u Evropi tako i svijetu, pa i u okviru srpske geografije, u prvi plan stavljaju praktična pitanja posvećena realnom životu: ekonomskom i socijalnom razvoju, regionalnom razvoju i regionalnom planiranju, vrednovanju i očuvanju životne sredine i sl. Ovakav pristup geografiji ostvario je snažan uticaj na koncept savremene srpske regionalne geografije, te na metodologiju regionalno geografskih istraživanja. Upravo, različiti pristupi geografskom prostoru, njegovom proučavanju, vrednovanju, uslovnoj diferencijaciji i sl. osmišljavaju poziciju regionalne geografije u sistemu geografskih nauka. Na sceni je i pristup koji geografski regionalizam u formi organizacije geografskog prostora definiše kao predmet savremenih regionalnogeografskih istraživanja.
Ključne riječi: srpska regionalna geografija, teorija, metodologija, praksa, razvoj, zadaci, ciljevi.
Rajko Gnjato
Faculty of Sciences, University of Banja Luka, Republic of Srpska
Abstract: The foundation of Serbian geography, including the regional branch, was set by Jovan Cvijic. Although highly influenced by German and French geographical schools and their main branches rising in late 19th and early 20th centuries, Cvijic had started his own geographical branch, which was fully accounted for in his monumental writings devoted to the Balkan peninsula. Whats more, these are predominantly anthropogeographical studies of a regional geographical character in which the regional individuality is connected with the interface of environment, humans, and historical process. One such approach to regional individuality was the basis of the Serbian regional geography concept, which was elaborated my numerous disciples of Cvijic and their students. Modern geographical aspirations, both Europe and world wide, including Serbian geography, put into the limelight practical issues devoted to real life: economic and social development, regional development and planning, evaluation and preservation of environment, etc. This type of approach to geography had a huge impact on the concept of modern Serbian regional geography and the methods of regional geographical research. It is precisely the different approaches to geographical space, its studies, evaluation, conditioned differentiation etc. that make up the position of regional geography within the system of geographical sciences. There is also the approach that defines the geographical regionalism (i.e an organization of geographical space) as the subject matter of modern regional geographical studies.
Key words: Serbian regional geography, theory, methodology, practice, development, tasks, goals.
CITIRAJTE (Cite this article):
Gnjato, R. (2014). Teorija i praksa srpske regionalne geografije. Herald, 17, 1−37. doi:10.7251/HER1714001G
Gnjato, R. (2014). Theory and Practice of the Serbian Regional Geography. Herald, 17, 1−37. doi:10.7251/HER1714001G
Autor za korespondenciju: Rajko Gnjato, Univerzitet u Banjoj Luci, Prirodno-matematički fakultet, Mladena Stojanovića 2, 78000 Banja Luka, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina, E-mail: gnjator@pmfbl.org
Corresponding author: Rajko Gnjato, University of Banja Luka, Faculty of Natural Sciences and Mathematics, Mladena Stojanovića 2, 78000 Banja Luka, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina, E-mail: gnjator@pmfbl.org